Zakażenie w postaci ostrej u wielu osób nie daje żadnych objawów. U innych manifestuje się żółtaczką lub wzmożoną męczliwością. Co istotne, zakażenie może doprowadzić do przewlekłej choroby wątroby, czego wynikiem jest marskość tego narządu oraz rak wątrobowokomórkowy, a w konsekwencji – śmierć.
Zakażenie może mieć przebieg ostry lub dawać objawy niespecyficzne. Szczególne znaczenie ma fakt, że połowa chorych nie odczuwa żadnych symptomów – wówczas jedynym sygnałem, że doszło do zakażenia, jest podwyższona aktywność enzymów wątrobowych ALT i AST. Oznacza to, że wiele osób jest nieświadomych sytuacji, przez co nie poddaje się leczeniu i przekazuje wirusa dalej swoim partnerom seksualnym.
- żółknięcie skóry i białek oczu (żółtaczka),
- ekstremalne zmęczenie,
- gorączka i bóle stawów,
- utrata apetytu,
- nudności i wymioty,
- ciemny mocz,
- ból w okolicy wątroby.
Niestety nawet podczas bezobjawowego WZW typu B może dojść do poważnych powikłań, w tym przewlekłej postaci tej choroby, marskości wątroby i raka wewnątrzkomórkowego.
Badanie HBV. Jak rozpoznać chorobę?
Przy podejrzeniu zakażenia należy wykonać test HBV na obecność antygenu HBs. Celem diagnostyki wirusowego zapalenia wątroby typu B jest wykrycie antygenu, którego obecność świadczy o zakażeniu wirusem odpowiedzialnym za rozwój WZW typu B.
- HBs dodatni świadczy o obecności wirusa HBV.
- HBs ujemny to wynik negatywny, wykluczający zakażenie.
Wyniki otrzymuje się w formie pisemnej, zazwyczaj w dniu pobrania, a czasem następnego dnia.
Uwaga: nie należy mylić ze sobą dwóch parametrów o podobnych nazwach, czyli antygenu HBs i przeciwciał anty Hbs. Obecność antygenu alarmuje o obecności infekcji wirusem HBV i ma związek z potencjalnym zachorowaniem na WZW typu B. Z kolei obecność przeciwciał anty Hbs oznacza tylko tyle, że pacjent posiada poszczepienną odporność na zakażenie. Szczepionka na HBV znajduje się w kalendarzu szczepień obowiązkowych, dlatego każdy z nas powinien mieć takie przeciwciała w swoim organizmie. Dodatni wynik przeciwciał będzie więc zupełnie normalny i prawidłowy.
Badanie HBV na obecność HBs polega na pobraniu krwi pacjenta. Nie są wymagane żadne specjalne przygotowania, wystarczy zgłosić się do laboratorium na czczo. Aby stwierdzić antygen HBs dodatni, musi minąć co najmniej trzydzieści dni od zakażenia wirusem.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B – czy można wyleczyć?
U większości osób zakażonych dochodzi do wyzdrowienia, choć w niektórych przypadkach choroba przechodzi w fazę przewlekłą. Co ważniejsze, nie istnieje leczenie HBV, które pozwala zupełnie wyeliminować tego wirusa z organizmu. Dzieje się tak przez jego szczególną formę materiału genetycznego.
To, czy można wyleczyć wirusowe zapalenie wątroby typu B, zależy jednak od sytuacji konkretnego pacjenta. Lekarz kwalifikuje daną osobę do określonego schematu leczenia. Leczenie obejmuje głównie zakaz spożywania alkoholu, który nasila uszkodzenie wątroby. Podstawowe zalecenia to odpoczynek, nieprzeciążanie wątroby i ograniczenie aktywności fizycznej. Poza tym ważne jest stosowanie lekkostrawnej diety, picie dużej ilości płynów oraz unikanie tytoniu.
W przypadku rozwoju WZW typu B stosuje się środki farmakologiczne, których zadaniem jest ograniczenie namnażania się wirusa w organizmie (np. lamiwudyna czy interferon alfa). Celem leczenia HBV jest uzyskanie trwałego stłumienia replikacji, czyli namnażania się wirusa, spowolnienie i cofanie się zmian zapalnych oraz włóknienia wątroby, a także ochrona przed rozwojem nowotworu wątrobowokomórkowego.
Szczepionka na HBV – długotrwała odporność przed zakażeniem
Niezwykle ważną kwestią w kontekście profilaktyki jest szczepionka na HBV. Standardowe szczepienie zapewnia ochronę u ponad 96% zdrowych noworodków, dzieci i młodzieży, a także u ponad 90% zdrowych osób dorosłych. Ze względu na tak wysoką skuteczność, każda osoba niezaszczepiona powinna zrobić to jak najszybciej.
Niższą skuteczność na poziomie 60-70% obserwuje się w grupach osób starszych, z zakażeniem HIV, przewlekłą niewydolnością nerek, przewlekłym zapaleniem wątroby, cukrzycą, u osób otyłych i palących papierosy.
Szczepionka HBV jest bezpieczna i bardzo rzadko wywołuje odczyny, które mają najczęściej charakter miejscowy.
