HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)

HPV, czyli Human Papillomavirus to bardzo powszechnie występujący i bardzo zakaźny wirus brodawczaka ludzkiego. Istnieje prawie 200 różnych rodzajów HPV, a zakażenie niektórymi z nich (wysokoonkogennym) może istotnie zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów sromu, szyjki macicy, penisa, odbytu i gardła. Jakie objawy świadczą o zakażeniu HPV, jakie są główne czynniki ryzyka i czy istnieją skuteczne sposoby leczenia?

Wirus HPV – co warto o nim wiedzieć?

Występują różne rodzaje wirusa HPV. Jeśli mamy do czynienia z podtypem o niskim potencjale onkogennym, zakażenie może przebiegać bezobjawowo lub w towarzystwie objawów typowych dla infekcji układu moczowo-płciowego, która u człowieka ze sprawnie funkcjonującym układem odpornościowym ustąpi samoistnie.

Istnieją także rodzaje wirusa, które określane jako wysokoonkogenne, czyli te, których obecność zdecydowanie podwyższa ryzyko wystąpienia nowotworu. Najczęściej spotykanymi są nowotwór szyjki macicy u kobiet i nowotwór prącia u mężczyzn. Jednak wirus HPV niejednokrotnie wiąże się także z występowaniem nowotworu sromu, pochwy, odbytu, szyi, głowy, jamy ustnej, górnych dróg oddechowych, płuc.

Zakażenie najłatwiej przenosi się podczas kontaktów płciowych każdego rodzaju, a także bliskich kontaktów intymnych. Na zakażenie wirusem HPV są w szczególności narażone osoby o obniżonej odporności, których układ immunologiczny nie funkcjonuje prawidłowo.

Jakie są etapy zakażenia HPV?

Dane statystyczne wskazują, że około 70-80% populacji osób aktywnych seksualnie w różnych momentach swojego życia ulega zakażeniom HPV. Zdecydowana większość przybiera formę przejściową i jest eliminowana samoistnie w ciągu 2-3 lat poprzez sprawnie funkcjonujący system odpornościowy. Zdarza się jednak, że zakażenie HPV występuje w formie przewlekłej (dotyczy to aż 10-20% kobiet).

Jeśli osoba zakażona jest narażona na jednoczesne działanie innych czynników predysponujących (genetycznych, środowiskowych), istnieje wysokie ryzyko wystąpienia zmian nowotworowych.

Jak uniknąć zakażenia HPV?

Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego dochodzi głównie poprzez bezpośrednie kontakty seksualne. Z tego względu należy zadbać o bezpieczeństwo poprzez unikanie ryzykownych zachowań seksualnych oraz przygodnych kontaktów seksualnych. Nie bez znaczenia pozostaje ograniczenie liczby partnerów seksualnych, a także ochrona poprzez stosowanie prezerwatywy (nie daje ona 100% skuteczności, jednak znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia HPV). Nie należy zapominać o właściwej higienie dłoni oraz korzystaniu ze środków higieny osobistej tj. ręczników, gąbek, bielizny wyłącznie przez jedną osobę.

Dodatkowymi czynnikami ryzyka zakażeń wirusem HPV są: palenie papierosów oraz długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Możliwe (choć rzadkie) jest także przeniesienie wirusa HPV drogą wertykalną, czyli podczas porodu z matki na dziecko.

HPV – badanie i diagnostyka

W ramach profilaktyki zakażeń HPV zaleca się regularne wykonywanie badań cytologicznych. Istotne, że nie zapobiegają występowaniu zakażenia, ale pomagają w rozpoznaniu wczesnych oznak choroby. Z kolei wykonanie testu na HPV zaleca się przede wszystkim kobietom z nieprawidłowym wynikiem cytologii. W Poradni Chmielna Express można wykonać badanie w kierunku 14 najbardziej onkogennych typów HPV.

Wykonywane obecnie testy są istotnym elementem profilaktyki raka szyjki macicy poprzez wczesne wykrywanie zakażeń wirusem HPV. Wiele z nich pomoże uzyskać dokładną odpowiedź na pytania:

• dotyczące typu wirusa, który spowodował infekcję,
• na jakim etapie jest obecna infekcja,
• jakie jest ryzyko wystąpienia zmian nowotworowych.

Badanie w kierunku HPV niejednokrotnie pozwala wykryć obecność wirusa wcześniej niż miałoby to miejsce w badaniu cytologicznym, gdyż niektóre zmiany komórkowe mogą występować z pewnym opóźnieniem.

Jak przebiega leczenie HPV?

Leczenie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego polega przede wszystkim na stymulowaniu układu immunologicznego w celu wsparcia organizmu w procesie walki z wirusem HPV. Aktualnie nie istnieje skuteczna farmakologiczna metoda leczenia zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego. Z tego względu istotne jest stosowanie odpowiedniej profilaktyki.

Z kolei zmiany skórne, czyli brodawki, leczone są metodą polegającą na wymrażaniu ich ciekłym azotem, umiejętne usuwane laserem albo za pomocą specjalnych środków chemicznych. Natomiast zmiany przerośnięte, rozległe i głębokie mogą wymagać usunięcia chirurgicznego. Szacuje się, że jedynie u około 50% osób dochodzi do pełnego wyleczenia i pozbycia się wirusa HPV z organizmu. Z tego powodu po leczeniu zmian skórnych, a także w przypadku zakażeń przebiegających bezobjawowo, niezbędne są regularne kontrole u ginekologa lub proktologa w celu wczesnego wykrycia i leczenia ewentualnych zmian nowotworowych. Warto mieć świadomość, że do nawrotów dochodzi względnie często. Wówczas należy powtórzyć leczenie zmian skórnych.

Należy podkreślić, że dostępne metody usuwania zmian skórnych nie są jednoznaczne ze zwalczeniem zakażenia wirusem HPV. Może on pozostawać w formie uśpionej i wciąż stwarzać wysokie ryzyko zakażenia.

Szczepionka HPV

Od kilku lat dostępne są szczepionki chroniące przed zakażeniem najczęstszymi i najgroźniejszymi rodzajami wirusa HPV (jednak nie wszystkimi). Szczepienie najlepiej wykonać przed podjęciem współżycia płciowego, w okolicy 13. roku życia. Jednak nie ma przeszkód, aby ze szczepienia skorzystały także osoby w wieku dojrzałym.

Warto podkreślić, że szczepionka stanowi istotny element profilaktyki zakażeń HPV, zmniejszając ryzyko zakażenia, ale nie leczy obecnej już infekcji. Z tego względu mimo pełnego szczepienia należy wciąż wykonywać regularne badania cytologiczne.

Badanie HPV – Warszawa

Poradnia Specjalistyczna Chmielna Express świadczy usługi związane z pobieraniem materiału biologicznego (wymazy) i przeprowadzaniem badań laboratoryjnych. Badanie HPV kierujemy do osób aktywnych seksualnie, które poddają się regularnym lub okazjonalnym badaniom profilaktycznym. Badanie HPV pozwala na wykrycie zmian, które nieleczone mogą prowadzić do rozwoju zmian nowotworowych. To sprawia, że powinno ono zajmować ważne miejsce w naszym planie profilaktyki zdrowia. Pobrania wymazów od kobiet wykonują w naszej Poradni wykwalifikowane położne.

Poradnia Chmielna Express działa na terenie miasta Warszawa. Pomoc diagnostyczną kierujemy do mieszkańców Stolicy oraz regionu. W razie pytań lub wątpliwości pozostajemy do dyspozycji.